Of je nu last hebt van chronische stress, emotionele spanning en/of fysieke klachten, de sleutel tot diepe ontspanning en herstel ligt vaak in het begrijpen en activeren van 1 vitale zenuw; de nervus vagus (de zwervende zenuw).
In dit blog duiken we in de wetenschap achter deze 'superzenuw' en hoe 2 krachtige complementaire therapievormen - Bowen therapie en yogatherapie - bij kunnen dragen aan het kalmeren van je zenuwstelsel, zodat je veerkracht vergroot.
De Nervus Vagus: De Superzenuw van Rust en Herstel
De nervus vagus is de langste en meest complexe hersenzenuw in ons lichaam, die van de hersenstam naar bijna alle vitale organen in de borst en de buik loopt.
Waarom is de nervus vagus zo cruciaal?
- Regulatie van het zenuwstelsel: het is de hoofdspeler in het parasympatische zenuwstelsel (dit is het zenuwstelsel wat actief is wanneer je in een staat van rust bent). Een goed werkende nervus vagus (hoge vagale tonus) helpt je lichaam snel en moeiteloos te schakelen tussen de sympaticus (het zenuwstelsel dat activiteit reguleert) en de parasympaticus. Beide zijn belangrijk, maar in onze huidige maatschappij wordt de sympaticus vele malen meer aangesproken (door de enorme hoeveelheid prikkels die we op een dag te verwerken hebben) dan de parasympaticus en dit is waar de problemen ontstaan.
- Emotionele balans: de zenuw beïnvloedt de productie van neurotransmitters en speelt een sleutelrol bij het reguleren van emotionele en stressreacties.
- Ontstekingsremmend: de zenuw heeft een krachtige ontstekingsremmende werking door de communicatie die het heeft met het immuunsysteem, waar het balans bevordert.
Wat zijn de voordelen van een hoge vagale tonus?
Een verhoogde vagale tonus heeft gunstige effecten op verschillende lichaamsfuncties. Zo verbetert het de regulatie van de bloedsuikerspiegel, vermindert het het risico op beroertes en hart - en vaatziekten, verlaagt de bloeddruk en bevordert de spijsvertering.
Een hoge vagale tonus wordt ook geassocieerd met een beter humeur, verminderde angst en een grotere stressbestendigheid.
Een opmerkelijke rol van de nervus vagus is dat het het darmmicrobioom 'leest' en op basis van wat het daar tegenkomt aan ziekmakende of juist goede organismen, een reactie initieert om ontstekingen te reguleren. Onze darmen zijn ons 'tweede brein', dus je zult nu begrijpen waarom het zo belangrijk is om de vagale tonus hoog te hebben en houden.
Met welke verschijnselen hangt een lage vagale tonus samen?
Een lage vagale tonus wordt geassocieerd met diverse symptomen en aandoeningen, waaronder cardiovasculaire aandoeningen en beroertes, depressie, diabetes, het chronisch vermoeidheidssyndroom, cognitieve stoornissen en ontstekingsaandoeningen. Onder deze laatste vallen (ook) alle auto-immuunziekten, zoals reumatoïde artritis, inflammatoire darmaandoeningen, endometriose, auto-immuunziekten van de schildklier (Hashimoto en Graves), lupus, tinnitus, psoriasis, etc.
Ik kan me goed voorstellen dat je op dit punt heel graag wilt weten hoe je de vagale tonus kunt verhogen/verbeteren. Lees dan vooral verder......
Verhogen van de vagale tonus met Bowen therapie; zachte impulsen voor diepe rust
Bowen therapie is een zachte, manuele therapievorm die bestaat uit precieze, rollende bewegingen op specifieke punten van het lijf, waarmee gecommuniceerd wordt met het bindweefsel. Bindweefsel bevindt zich overal in ons lichaam en communiceert middels zenuwen, wat razendsnel gaat en om deze reden zeer effectief is om spanning te normaliseren waardoor het lijf weer in balans komt en zich kan gaan herstellen.
De zachte 'moves' worden afgewisseld met essentiële pauzes om te voorkomen dat het lichaam reageert met verdediging en het tegelijkertijd uit te nodigen om diep te ontspannen.
Trauma en langdurige stress kunnen worden vastgehouden in het lichaam. Bowen helpt bij het zachtjes loslaten van deze spanning, wat een kalmerend effect heeft op de nervus vagus en de veerkracht van het zenuwstelsel herstelt. Dit is ook de reden dat Bowen niet alleen op fysiek niveau kan bijdragen aan welzijn, maar ook op diepere (emotionele) lagen.
Verhogen van de vagale tonus met yogatherapie
Zowel in mijn 1 op 1 sessies als in mijn groepslessen draait het om het verhogen van de vagale tonus door middel van rek en strek, waarmee niet alleen letterlijk ruimte gecreëerd wordt in het lijf, maar ook het bindweefsel gestretcht wordt wat weer een reactie teweeg brengt van ontspanning. We bewegen op de ademhaling, waarbij de nadruk ligt op rustige, pijnvrije bewegingen (pijn activeert de sympaticus waardoor er juist meer spanning in het lijf vast gaat zitten) en het vertragen van de ademhaling. Door op deze (somatische) manier met het lijf bezig te zijn, vergroot je het bewustzijn van interne lichamelijke sensaties. Ik noem dit 'informatie uit het lijf/ de stem van je lijf'. Dit versterkt de feedback-lus van de nervus vagus naar de hersenen, wat leidt tot betere zelfregulatie en emotionele respons. Met andere worden; je ervaart meer welzijn.
Apart van elkaar of samen?
Waar Bowen therapie met zachte, externe impulsen het zenuwstelsel een 'reset' en een uitnodiging tot rust geeft, biedt yogatherapie praktische, dagelijkse tools voor zelfregulatie. Bowen therapie is passief herstel en creëert een opening voor diepe rust, maakt fysieke en emotionele blokkades vrij en verlaagt onmiddellijk de stressrespons.
Yogatherapie is actief onderhoud omdat het je leert hoe je zelf de nervus vagus kunt onderhouden middels oefeningen, ademhaling en meditatie, waardoor de effecten van Bowen therapie nog eens extra worden bestendigd.
Beide therapieën werken om die reden heel goed samen, maar zijn zeker ook apart van elkaar krachtig genoeg om veel effect te hebben op je welzijn.
Klaar om je beter te voelen?
Als je op zoek bent naar een natuurlijke en zachte manier om stress, angst, chronische pijn of aandoeningen te verminderen, ben je bij Zen & Zijn aan het goede adres.
Neem vandaag nog contact op om een Bowen sessie in te plannen of te starten met yogatherapie (zowel beschikbaar als 1 op 1 of in klein groepsverband). Je wordt gezien, je wordt gehoord, je wordt serieus genomen en je bent welkom.